ภูมิหลัง
ภาคเหนือเป็นดินแดนที่มีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่ครั้งในอดีตเป็นดินแดนแห่ง
มีขนบธรรมเนียม ประเพณี
ที่งดงามเหล่านี้ได้สืบทอดกันมานานแสนนาน ภาคเหนือ เป็นพื้นที่ที่มีอากาศหนาวเย็นคล้ายต่างประเทศชาวเหนือยังปลูกลูกพืช ผัก เมืองหนาวได้แต่อาหารดั้งเดิมของภาคเหนือ ก็ยังใช้ผักตามป่าเขา และผักที่ขึ้นเองตามธรรมชาติมาทำเป็นอาหารพื้นบ้าน ปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงศักยภาพ และอัตลักษณ์ทางสังคม ที่แต่ละแห่งก็มีพัฒนาการมาอย่างยาวนาน สัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม สภาพเศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรมของแต่ละชุมชน เริ่มสูญหายไปจากท้องถิ่นซึ่งสัมพันธ์กับการใช้วิถีชีวิตของผู้คนสมัยใหม่ที่มีความรีบเร่ง ซับซ้อน ไม่ค่อยมีเวลาในการประกอบอาหารด้วยตนเอง รวมไปถึงการขยายตัวของวัฒนธรรมอาหารฟาสฟู้ด ที่มาพร้อมกับความสะดวก รวดเร็วทันใจ และแสดงถึงความโอ่อ่าทันสมัย ทำให้อาหารท้องถิ่นบางชนิดกลายเป็นสิ่งที่เริ่มจะไร้คุณค่า เกิดการสูญเสียองค์ความรู้และลักษณะเฉพาะของท้องถิ่นลงไปอย่างน่าเสียดาย เนื่องจากการขาดความสนใจของผู้คนสมัยใหม่ที่จะช่วยสานต่อความรู้ในด้านอาหารของท้องถิ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่น่าเสียดายอย่างยิ่ง โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนสมัยใหม่ ทั้งๆ ที่ความสำคัญของอาหารนอกจากจะเป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับระบบชีวิตของชุมชนแล้ว ยังเป็นเครื่องแสดงถึงภูมิปัญญาและสร้างความภาคภูมิใจให้กับชุมชน ซึ่งสมควรอย่างยิ่งที่จะต้องมีการจัดระบบความรู้และสานต่อ เพื่อรักษาคุณค่าทางวัฒนธรรมและเป็นสื่อในการเรียนรู้ของผู้คนในท้องถิ่นและผู้ที่สนใจ ร่วมกันนำไปพัฒนา ปรับปรุง ผสมผสานและอนุรักษ์วัฒนธรรมด้านอาหารการกินให้คงอยู่ต่อไป ดังนั้นเพื่อให้นักเรียนชั้นประถมศึกษาที่ที่ 6 ได้ศึกษาและเข้าใจความสำคัญของอาหารพื้นบ้านของภาคเหนือเพื่อที่จะนำไปอนุรักษ์สืบสานต่อไป
ที่งดงามเหล่านี้ได้สืบทอดกันมานานแสนนาน ภาคเหนือ เป็นพื้นที่ที่มีอากาศหนาวเย็นคล้ายต่างประเทศชาวเหนือยังปลูกลูกพืช ผัก เมืองหนาวได้แต่อาหารดั้งเดิมของภาคเหนือ ก็ยังใช้ผักตามป่าเขา และผักที่ขึ้นเองตามธรรมชาติมาทำเป็นอาหารพื้นบ้าน ปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงศักยภาพ และอัตลักษณ์ทางสังคม ที่แต่ละแห่งก็มีพัฒนาการมาอย่างยาวนาน สัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม สภาพเศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรมของแต่ละชุมชน เริ่มสูญหายไปจากท้องถิ่นซึ่งสัมพันธ์กับการใช้วิถีชีวิตของผู้คนสมัยใหม่ที่มีความรีบเร่ง ซับซ้อน ไม่ค่อยมีเวลาในการประกอบอาหารด้วยตนเอง รวมไปถึงการขยายตัวของวัฒนธรรมอาหารฟาสฟู้ด ที่มาพร้อมกับความสะดวก รวดเร็วทันใจ และแสดงถึงความโอ่อ่าทันสมัย ทำให้อาหารท้องถิ่นบางชนิดกลายเป็นสิ่งที่เริ่มจะไร้คุณค่า เกิดการสูญเสียองค์ความรู้และลักษณะเฉพาะของท้องถิ่นลงไปอย่างน่าเสียดาย เนื่องจากการขาดความสนใจของผู้คนสมัยใหม่ที่จะช่วยสานต่อความรู้ในด้านอาหารของท้องถิ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่น่าเสียดายอย่างยิ่ง โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนสมัยใหม่ ทั้งๆ ที่ความสำคัญของอาหารนอกจากจะเป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับระบบชีวิตของชุมชนแล้ว ยังเป็นเครื่องแสดงถึงภูมิปัญญาและสร้างความภาคภูมิใจให้กับชุมชน ซึ่งสมควรอย่างยิ่งที่จะต้องมีการจัดระบบความรู้และสานต่อ เพื่อรักษาคุณค่าทางวัฒนธรรมและเป็นสื่อในการเรียนรู้ของผู้คนในท้องถิ่นและผู้ที่สนใจ ร่วมกันนำไปพัฒนา ปรับปรุง ผสมผสานและอนุรักษ์วัฒนธรรมด้านอาหารการกินให้คงอยู่ต่อไป ดังนั้นเพื่อให้นักเรียนชั้นประถมศึกษาที่ที่ 6 ได้ศึกษาและเข้าใจความสำคัญของอาหารพื้นบ้านของภาคเหนือเพื่อที่จะนำไปอนุรักษ์สืบสานต่อไป
Mind mapping
ปฏิทินการเรียนรู้
สัปดาห์ที่
|
สาระสำคัญ
(เป้าหมายหลัก)
|
เนื้อหา/กิจกรรม
|
ภาระงาน/ชิ้นงาน
|
สื่อ /
แหล่งเรียนรู้
|
1
|
-สร้างฉันทะ และแรงบันดาลใจในการเรียนรู้
Key Question
- นักเรียนเห็นอะไรจากการ ชมการ์ตูน
การสำรวจตลาดสดบ้านนาหนุน 1,2,3 (show and share) |
-
ชมการ์ตูน”พ่อครัวตัวจิ๊ด หัวใจคับโลก”
-การสำรวจตลาดสดบ้านนาหนุน 1,2,3
-พูดคุยเชื่อมโยงสู่ความสำคัญของอาหารที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของสิ่งมีชีวิตบนโลก
-
สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
- สรุปสิ่งที่ได้ดูจาก การ์ตูน การสำรวจตลาดสดบ้านนาหนุน
1,2,3
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์ |
-
การ์ตูน
- บรรยากาศ ในชั้นเรียน -ตลาดสด บ้านนาหนุน 1,2,3 |
2
|
สิ่งที่รู้แล้ว สิ่งที่อยากเรียนรู้
“จากสิ่งที่ได้ดู
นักเรียนจะวางแผนการเรียนรู้
ในQuarter นี้อย่างไร”
Key Question
- นักเรียนอยากเรียนรู้เรื่องอะไรใน Quarter นี้
- ทำไมถึงอยากเรียนเรื่องนี้
- นักเรียนอยากเรียนรู้อะไรบ้างในโครงงาน
ของกิ๋นบ้านเฮา
(show and share)
- การวางแผนการเรียนรู้ตลอด 10 สัปดาห์
Key Question
- นักเรียนๆ
จะวางแผนการเรียนรู้และทำปฏิทินการเรียนรู้อย่างไร
(show and share)- นักเรียนจะจัดบรรยากาศห้องเรียนให้น่าสนใจ และสื่อถึงโครงงาน “ของกิ๋นบ้านเฮา” ได้อย่างไร(Brainstorming) |
นักเรียนตั้งชื่อหัวข้อโดยใช้เครื่องมือ Think pair shair /Blackboard shareและออกแบบป้ายชื่อหัวข้อ
เขียนสิ่งที่รู้แล้ว สิ่งที่อยากรู้โดยใช้เครื่องมือคิด Blackboard share
- ทำปฏิทินการเรียนรู้ ผ่านเครื่องมือ Card&ChartและBlackboard share
- เขียนสรุป Mind mapping ก่อนเรียนรู้
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
- หัวข้อที่จะเรียน
- สิ่งที่รู้แล้วและสิ่งที่อยากเรียนรู้
- Mind mapping ก่อนเรียน
- ทำปฏิทินการเรียนรู้
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
- ห้องสมุด
- อินเทอร์เน็ต
- กระดาษ บรู๊ฟ
- สี/ปากกาเคมี
-บรรยากาศ
ในห้องเรียน |
3
|
-ความสำคัญของอาหาร
-แหล่งที่มาของอาหาร
1) พืช
2) สัตว์
|
-ออกสำรวจผักปลอดสารพิษ
ในบริเวณโรงเรียน ชุมชน
-สัมภาษณ์แม่ครัวถึงที่มาของอาหารและรายจ่ายที่ใช้ในแต่ละวัน
-พูดคุยแลกเปลี่ยนแสดงความคิดเห็นเชื่อมโยงความสำคัญและแหล่งที่มาของอาหาร
-ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องความสำคัญและแหล่งที่มาของอาหารเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น - สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์ |
-
Mind mapping /ภาพวาด/นิทาน
-
ความหมายและความสำคัญและแหล่งที่มาของอาหาร
-
สรุปการเรียนรู้
รายสัปดาห์ |
-
ข่าว
-
ห้องสมุด
-
อินเทอร์เน็ต
-
บรรยากาศ
ในห้องเรียน
-โรงเรียน
-ชุมชน
|
4
|
อาหารกับวัฒนธรรม วิถีชีวิต(อาหารไทย)
-อาหารภาคเหนือ
-อาหารภาคกลาง
-การทำอาหาร
|
-จับฉลากแบ่งนักเรียนออกเป็น
4 กลุ่ม เลือกอาหารแต่ละภาค
-พูดคุยวางแผนเตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการประกอบอาหาร
ของ ภาคเหนือ,ภาคกลาง
-เชิญผู้ปกครองมาเรียนรู้ร่วมกันเกี่ยวกับการประกอบอาหารของภาคต่างๆ
-เขียนบทความเกี่ยวกับวัสดุอุปกรณ์
ขั้นตอนการผลิต คุณค่าทางอาหารที่มีผลต่อร่างกาย
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์ |
-ลงมือประกอบอาหาร
ภาคเหนือ,ภาคกลาง
-
สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
ผู้ปกครอง
โรงอาหาร
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
|
5
|
อาหารกับวัฒนธรรม วิถีชีวิต(อาหารไทย)
-อาหารภาคอิสาน
-อาหารภาคใต้
-รสชาติอาหาร
|
-แบ่งกลุ่มศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับอาหารกับวัฒนธรรมการกินของคนไทยในแต่ละภูมิภาค
-สรุปความเข้าใจเกี่ยวกับข้อมูลที่ศึกษาในรูปแบบ Show and
Shar
จับฉลากแบ่งกลุ่ม 4 กลุ่ม เลือกอาหารภาค อิสาน ภาคใต้
-พูดคุยวางแผนเตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการประกอบอาหาร
-พูดคุยวางแผนเตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการประกอบอาหาร
-เชิญผู้ปกครองมาเรียนรู้ร่วมกัน
-สรุปความเข้าใจเกี่ยวกับการประกอบอาหารของแต่ละภูมิภาคในรูปแบบการ์ตูนช่อง
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์ |
-ลงมือประกอบอาหาร
อิสาน ภาคใต้
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์ |
ผู้ปกครอง
โรงอาหาร
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
|
6
|
อาหารกับวัฒนธรรม/วิถีชีวิต(อาหารสากล)
การทำอาหาร/การถนอมอาหาร(การเชื่อม,การแช่อิ่ม,การตากแห้ง)
|
-นักเรียนจับฉลากแบ่งเป็น
5 กลุ่ม เลือกอาหารนานาชาติ
-เขียนขั้นตอนการทำอาหารและพูดคุยวางแผนเตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการประกอบอาหาร -พูดคุยแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการประกอบอาหารของกลุ่มตนเอง
(วัสดุอุปกรณ์ ขั้นตอนการผลิต คุณค่าอาหารที่มีผลต่อร่างกาย)
-การถนอมอาหาร(การเชื่อม,การแช่อิ่ม,การตากแห้ง)
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
-ลงมือประกอบอาหาร
-ขั้นตอนการทำอาหาร
- สรุปการเรียนรู้ รายสัปดาห์ |
โรงอาหาร
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
|
7
|
ประเภทของอาหาร
-อาหารหลัก 5 หมู่
-อาหารเพื่อสุขภาพ
-อาหารขยะ
|
- ดูการ์ตูน “เมืองอาหารดี/อาหารหลัก 5 หมู่”
- ศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับประเภทของอาหารหลัก 5 หมู่/อาหารเพื่อสุขภาพ/อาหารขยะ
-จับฉลากแบ่งกลุ่มถ่ายทอดข้อมูล
ที่ศึกษาผ่านชิ้นงานการแสดงบทบาทสมมุติ วาดภาพ นิทาน เล่มเล็ก ชาร์ต์ความเข้าใจสารอาหารหลัก 5 หมู่
- สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
-การแสดงบทบาทสมมุติ
-ภาพวาด -นิทานเล่มเล็ก -ชาร์ทความเข้าใจสารอาหารหลัก 5 หมู่
- สรุปการเรียนรู้
รายสัปดาห์ |
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
|
8
|
ประโยชน์ของอาหาร
-ประโยชน์โดยตรง
(สารอาหาร) -ประโยชน์ทางอ้อม -โทษและพิษภัยจากการรับประทานอาหาร
-โทษและพิษภัยโดยตรง
-โทษและพิษภัยทางอ้อม
|
-ดูคลิป”สิ่งเจือปนในอาหาร/มาตรฐานอาหารปลอดภัย”
-เชิญวิทยากร”แม่ครัวในโรงเรียน”มาพูดคุยเกี่ยวกับความสำคัญของการผลิตอาหารที่ปลอดภัยต่อผู้บริโภค
-แบ่งกลุ่มนักเรียนศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับประโยชน์ของอาหาร โทษและพิษภัยจากการรับประทานอาหาร -ถ่ายทอดความเข้าใจผ่านชิ้นงาน นิทานสามมิติ ชาร์ตความเข้าใจเกี่ยวกับอาหารปลอดภัยและพิษภัยจากการรับประทานอาหาร ภาพวาด -สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์ |
-นิทานสามมิติ
-ภาพวาด -ชาร์ตความเข้าใจ -Flow chart เกี่ยวกับอาหารปลอดภัยและพิษภัยจากการรับประทาน |
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
คลิปวีดิโอ
ชุมชน
โรงอาหาร
แม่ครัว
|
9
|
การกินอยู่อย่างพอเพียง
-การผลิตวัตถุดิบ
ในการประกอบอาหาร -การลงมือประกอบอาหาร
-การเลือกบริโภค/การเลือกซื้อ
|
-แบ่งกลุ่มนักเรียน 4 คน/กลุ่ม
พูดคุยวางแผนเพื่อเตรียมวัตถุดิบมาประกอบอาหาร
-ออกสำรวจวัตถุดิบที่ใช้ประกอบในชุมชน(ผักชนิดต่างๆ) -ลงมือประกอบอาหารจากวัตถุดิบที่ใช้ประกอบในชุมชน -สรุปความเข้าใจ Mind mapping นิทานช่อง
-สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
-การประกอบอาหาร
- ภาพวาด
Mind mapping นิทานช่อง
-สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
คลิปวีดิโอ
ชุมชน
โรงอาหาร |
10
|
อาหารในอนาคต
-วัตถุดิบที่ใช้ในการประกอบอาหาร
-คุณค่าทางอาหาร
พฤติกรรมการกิน/วิถีชีวิต
-ความต้องการอาหารของมนุษย์ในอนาคต
-แนวโน้มการขาดแคลนอาหาร
|
-ดูคลิป”วิกฤติอาหารโลกแพง/วิกฤตอาหารโลกขาดแคลน/วิกฤตอาหาร”
-ดูคลิปสารคดี”วงจรอาหาร
6 พันล้านคน”
-พูดแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการดำรงชีวิตและการผลิตวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่นเพื่อใช้ประกอบอาหาร
-สะท้อนความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องสถานการณ์อาหารในอนาคตในรูปแบบภาพวาดและการแสดงบทบาทสมมุติ
-สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
-ภาพวาด/การแสดงบทบาทสมมุติสะท้อนความเข้าใจเกี่ยวกับ
เรื่องสถานการณ์อาหารในอนาคต
-สรุปการเรียนรู้รายสัปดาห์
|
ห้องสมุด
อินเตอร์เน็ต
คลิปวีดิโอ
|
11
|
สรุปโครงงาน
- การตกผลึกสรุปองค์ความรู้เกี่ยวกับสิ่งที่เรียนรู้มาทั้งหมด
- การตรวจสอบ การประเมินตนเองและผู้อื่น
Key
Question
-
นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้างจากการเรียนโครงงาน “ของกิ๋นบ้านเฮา”
และจะนำเสนอผลงานให้ผู้อื่นรู้และเข้าใจได้อย่างไรบ้าง
|
-
นักเรียนร่วมกันทบทวนกิจกรรมที่เรียนผ่านมาทั้งหมดในโครงงาน
“ของกิ๋นบ้านเฮา”
- นักเรียนเขียนสรุปองค์ความรู้เป็น Mind Mapping หลังเรียน/
นำเสนอ
-
นักเรียนและครูร่วมกันประเมินเพื่อสะท้อนผลงาน
- นักเรียนระดมความคิดเขียน
สิ่งที่ทำได้ดี และ สิ่งที่ควรปรับปรุง เกี่ยวกับการเรียนโครงงานเรื่อง “ของกิ๋นบ้านเฮา”
-
นักเรียนแบ่งกลุ่มระดมความคิดเกี่ยวกับกิจกรรมที่จะทำในวันสรุปงานสิ้น Quarter 2
|
สรุปโครงงาน
- การตกผลึกสรุปองค์ความรู้เกี่ยวกับสิ่งที่เรียนรู้มาทั้งหมด
- การตรวจสอบ การประเมินตนเองและผู้อื่น
Key
Question
-
นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้างจากการเรียนโครงงาน “ของกิ๋นบ้านเฮา”
และจะนำเสนอผลงานให้ผู้อื่นรู้และเข้าใจได้อย่างไรบ้าง
|
-
นักเรียนร่วมกันทบทวนกิจกรรมที่เรียนผ่านมาทั้งหมดในโครงงาน
“ของกิ๋นบ้านเฮา”
- นักเรียนเขียนสรุปองค์ความรู้เป็น Mind Mapping หลังเรียน/
นำเสนอ
-
นักเรียนและครูร่วมกันประเมิน
เพื่อสะท้อนผลงาน
- นักเรียนระดมความคิดเขียน “ สิ่งที่ทำได้ดีและสิ่งที่ควรปรับปรุง
เกี่ยวกับการเรียนโครงงานเรื่อง “ของกิ๋นบ้านเฮา”
-
นักเรียนแบ่งกลุ่มระดมความคิดเกี่ยวกับกิจกรรม
ที่จะทำในวันสรุปงานสิ้น Quarter 2 |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น